DEVLET YARDIMLARI İLE İLGİLİ AVRUPA BİRLİĞİ KURALLARI

TABLO 6 ZOR DURUMDAKİ ŞİRKETLERİN KURTARILMASI VE YENİDEN YAPILANDIRILMASINA YARDIM

Referanslar Bu tablo, zor durumdaki şirketleri kurtarmaya ve yeniden yapılandırmaya yönelik devlet yardımı üzerine Topluluk Uygulama Esaslarını özetlemektedir (Resmi Gazete No C 288, 9.10. 1999, s. 2)

Konu • Uygulama Esasları zor durumdaki şirketlerin kurtarılması ve/veya yeniden yapılandırılmasına yönelik yardımı ele alır.
• ECSC sektörleri için geçerli değildir. Tarım sektöründeki yeniden yapılanma için özel kurallar geçerlidir.

Kavramlar • Zor durumdaki bir şirket kayıplarını durduramayan ve kamu tarafından dış müdahale yapılmazsa kısa veya orta vadede piyasa dışı kalması neredeyse kesin olan bir şirkettir.
• Kurtarma yardımı geçici destektir. Şirketin, bir yeniden yapılandırma veya likiditasyon planı yürütülmesi için gerekli ve/veya Komisyon ya da yetkili ulusal merciin söz konusu plan hakkında bir karar verebilmesi için gerekli zaman boyunca güvencede olmasını mümkün kılmalıdır.
• Yeniden yapılandırma yardımı bir şirketin uzun vadeli kalıcılığını sağlamaya yönelik, fizibilitesi olan, uyumlu ve uzun soluklu bir plana dayanır.

Koşullar • Kurtarma yardımı aşağıdaki şartlara uymalıdır:
- Kredi garantisi veya normal ticari faiz oranlı kredi biçimindeki likidite yardımından oluşur.
- Şirketi piyasada tutabilmek için gerekli miktarla sınırlıdır.
- sadece iyileştirme planını oluşturmak için gereken zaman (max. 6 ay) için geçerlidir.
- sosyal durum açısından haklı nedenleri olması ve diğer Ãœye devletlerde endüstriyel koşullar üzerinde olumsuz etkisi olmaması gereklidir.
- should be one-off operation
• Yeniden yapılandırma yardımı ancak aşağıdaki ölçütlere uyulursa verilebilir:
- Mantıklı bir yeniden yapılandırma/iyileştirme programı Komisyona sunulur (yardım onaylanmış bir program dahilinde veriliyorsa, KOBİ ler için geçerli değildir);
- Rekabet şartlarında beklenmeyen bozulmaları engellemek için önlemler alınır (örneğin uygun kapasite indirimi)
- Yardım yeniden yapılandırma önlemleri için gerekli minimum miktarla sınırlıdır. Yardımı alanların ciddi katkıda bulunmaları gerekir.
- Şirket, yeniden yapılandırma planını tam uygulamalıdır.
- Yeniden yapılandırma yardımı sadece bir kere verilir(‘ bir defa, son defa prensibi’).
- Kati bir izlemeye tabi tutulmalı ve ciddi bir yıllık rapor hazırlanmalıdır.
- Desteklenen bölgelerdeki KOBİ ler ve şirketler: Kapasite indirimi ölçütü ve rapor hazırlama gerekliliği daha esnek bir şekilde uygulanabilir.
- Komisyon yeniden yapılandırmanın sosyal maliyetini dengelemeye yönelik devlet yardımına hoşgörüyle bakmaktadır.

Bildirim • De minimis kuralına uyan yardımların tebliğ edilmesi gerekmez;
• Büyük şirketler için, kurtarma ve yeniden yapılandırma yardımının her bir bölümü kendi başına tebliğ edilmelidir.
• KOBİ ler için, (10.000.000 € ya kadar olan) kurtarma ve yeniden yapılandırma yardımları, tebliğ edilmiş ve onaylanmış yardım programları dahilinde verilebilir.

TABLO 7 GERİ KALMIŞ KENTSEL BÖLGELERDEKİ GİRİŞİMLERE YARDIM

Referans Bu tablo, “Geri kalmış kentsel bölgelerdeki girişimlere devlet yardımı Uygulama Esaslarıâ€� nı özetlemektedir (Resmi Gazete No C 146, 14.05.1997, s. 6).

Konu • Uygulama Esasları, geri kalmış kentsel bölgelerdeki küçük işletmelere yönelik yardımı ele alır.
• Uygulama Esasları, çelik sanayii için geçerli değildir.

Kavramlar Geri kalmış kentsel bölgeler, aşağıdaki ölçütlere uyan bölgelerdir:
• Topluluk İnisiyatifi kentsele uygun bölgeler veya
• aşağıdaki ölçütlere uyan bölgeler:
- coğrafi tanımı yapılabilen ve homojen olan;
- 10.000-30.000 nüfusu olan ve en az 100.000 nüfuslu bir şehre bağlı olan;
- bağlı olduğu şehir ve ülke ortalamasından daha kötü sosyo-ekonomik göstergelere sahip olan bölgeler.
Tüm bu bölgelerin toplam nüfusu, ülke nüfusunun %1 inden fazla olmamalıdır.

Müstefitler Uygun görülmeleri için, işletmelerin aşağıdaki şartlara sahip olmaları gerekir:
• Sadece küçük işletmeler (yeni ve mevcut) kabul edilir;
• İşletmelerin, yerel pazara yönelik ve özellikle inşaat, motorlu araçların satışı ve tamiri, perakende ticaret, ev eşyası tamiri, oteller ve lokantalar, taksi hizmetleri, sağlık hizmetleri ve sosyal işler, toplumsal, sosyal ve kişisel hizmetler ve ev hizmetleri alanlarında faaliyet göstermesi gereklidir.
• Asıl ekonomik faaliyetlerinin geri kalmış kentsel bölgelerde olması gerekir.
• Yaratılan iş sayısının en az %20 si bölgedeki insanlara ayrılmalıdır.

Uygun maliyetler Yardımın, ilk yatırıma ya da yaratılan iş sayısına bağlı olması gerekir.

Maksimum yardım • İlk yatırımın % 26 nyd si
• Yaratılan her iş için 10.000 €

 

TABLO 8 İŞ YARDIMI

Referans Bu tablo, â€œİşe yönelik devlet yardımı Uygulama Esaslarıâ€� nı özetlemektedir (Resmi Gazete C 334, 12.12 1995, p. 4). Bu uygulama esaslarıın yenilenmiş bir versiyonu hazırlanmaktadır.

Konu • Bu uygulama esasları, yatırıma bağlı olmamak şartıyla, iş yaratılması ve sürekliliğinin sağlanmasına yönelik yardıma uygulanır (yatırıma bağlı iş yaratılmasına yardım için: bakınız “Bölgesel yardımâ€�).
• Belli bir girişime avantaj sağlamamak üzere, aşağıdaki önlemler, normalde devlet yardımı oluşturmayan genel önlemlerdir:
- Çalışanların niteliklerinin, özellikle mesleki eğitim veya çıraklık eğitimi aracılığıyla geliştirilmesine yönelik önlemler;
- Geçici veya kalıcı, sosyal ve mesleki dezavantajlara sahip kimselerin iş sahibi yapılmasını desteklemeye yönelik önlemler (etnik azınlığa ait, engelli bireyler).
• Özel kuralların geçerli olduğu sektörler: tarım ve balık çiftliği ürünlerinin üretimi, işlenmesi, ve pazarlanması, kömür ve çelik, gemi inşası, sentetik fiberler, motor sanayi ve ulaşım.

Kavramlar İş yaratılmasına yardım, net iş yaratılmasına, yani ilgili şirkette belli bir zaman zarfındaki ortalama işgücüne göre ek iş yaratılmasına yönelik yardım anlamına gelir.
İşin korunmasına yardım, şirketin çalışanını işten çıkarmamasını sağlamaya yönelik yardımdır.

Şartlar İş yaratılmasına yardım:
• Ancak hiçbir işte çalışmamış veya son işini kaybetmiş kişilere iş yaratılması durumunda kabul edilebilir.
• İlgili şirkette belli bir zaman zarfındaki ortalama işgücüne göre ek full-time eşdeğerli iş temel alınarak hesaplanır. İş paylaşımı yoluyla yaratılan işler de kabul edilebilir.
• Komisyon, iş paylaşmayı desteklemeye, KOBİ lerde ve bölgesel yardım alanlarında iş yaratılmasına ve şirketleri belli dezavantajlı kişileri işe alma yönünde cesaretlendirmeye yönelik yardımlara olumlu yaklaşır.
İşin korunmasına yardım:
• Sadece Madde 87(2)(b) yle uyumlu olarak (doğal felaketler veya istisnai koşulların neden olduğu zararların giderilmesine yönelik yardım) veya Madde 87(3)(a) bölgelerinde.
• Zor durumdaki şirketlerde işin korunmasına yardım: Zor durumdaki şirketlerin kurtarılmasına ve yeniden yapılandırılmasına yardımla ilgili Tabloya bakınız.
• Yardım verildiği sırada şirketteki çalışan sayısı temel alınarak hesaplanır.

Maksimum yardım • Uygulama esasları, verilebilecek yardımın miktarı veya yoğunluğu ile ilgili kesin bir tavan belirlememektedir (bu durum yeni bir metinle değişebilir).
- Ancak, uygulama esasları yardımın niteliğiyle ilgili bazı kurallar sunmaktadır:
- Yardım geçici olmalıdır.
- Çalışan başına düşen yardım miktarının haklı nedenleri olmalıdır.
- İş yaratmak ve korumak için gerekli miktardan fazla olmamalıdır.
- Şirketin toplam üretim maliyetlerinin çok yüksek bir oranını temsil etmemelidir.

 

 

TABLO 9 EĞİTİM YARDIMI

Referans Bu tablo “AB Anlaşmasının 87 ve 88. Maddesinin eğitim yardımı ile ilgili uygulamasını ele alan 12 Haziran 2001 tarihli 68/2001 No’lu Komisyon Yönetmeliği (AB)â€� yi özetlemektedir (Resmi Gazete No L 10, 13.1.2001, s.20).
Konu • Bu yönetmelik, bir veya daha çok firma ya da sanayi sektörünün kendi çalışanlarının becerilerini artırmak istediklerinde üstlenmeleri gereken maliyetlerin düşÃ¼rülmesi yoluyla gerçekleşen, eğitime kamu desteğini ele alır.
• devlet yardımı oluşturmayan eğitim önlemi örnekleri:
- kurs ve ilk eğitim (çıraklık eğitimi ve day release programları dahil);
- işletmelerde staj görenler dahil işsiz insanların eğitimi.
• Söz konusu yönetmelik tüm sektörlere uygulanır.
Kavram • Özel eğitim: Çalışanın, asıl olarak desteklenen şirketteki mevcut ve gelecekteki konumuna doğrudan uygulanabilir olan ve diğer şirket veya iş alanlarına aktarılması sınırlı veya imkansız olan bilgileri içeren eğitim.
• Genel eğitim: Çalışanın, sadece veya asıl olarak desteklenen şirketteki mevcut ve gelecekteki konumuna uygulanabilir olmayan ve diğer şirket veya iş alanlarına aktarılması mümkün olan nitelikleri kazandıran ve bu sayede çalışanın iş yeterliliğini geliştiren eğitim. Eğitim, örneğin, farklı bağımsız işletmeler tarafından ortaklaşa düzenleniyorsa veya farklı şirketlerin çalışanları birlikte katılabiliyorsa, ‘genel’ kabul edilir. Ãœye devletin veya Topluluğun gerekli yetkileri verdiği kamu otoriteleri veya mercileri tarafından kabul görmüş, onaylanmış ve geçerlilik kazandırılmış ise, yine ‘genel’ kabul edilir.

Uygun maliyetler • eğitmenlerin personel giderleri;
• eğitmenlerin ve eğitim görenlerin ulaşım masrafları;
• diğer mevcut harcamalar (malzeme, donanım vs);
• söz konusu eğitim programında kullanılma durumuna göre, alet ve ekipmanın aşınması;
• eğitim projesine ilişkin rehberlik ve danışmanlık hizmetlerinin maliyeti;
• Yukarıdaki uygun maliyetlerin toplamına kadar olan, eğitim görenlerin personel giderleri.

Maksimum yardım

Brüt yüzdeler Özel
eğitim Genel
eğitim
Standart oran (desteklenen bölgeler dışındaki büyük şirketler)

Standart oranlardaki artışlar
• KOBİ
• Madde 87(3)(a) bölgesi
• Madde 87(3)(c) bölgesi
• Lehdar: Dezavantajlı çalışan kategorileri

Bildirim Yönetmelikte ortaya konan kurallara uyan yardım önlemleri önceden bildirim zorunluluğundan muaf tutulmaktadır. Ancak, büyük eğitim projeleri (tek şirkete verilen 1.000.000 Euroyu aşan yardım) bildirim zorunluluğundan muaf değildir.

Diğer şartlar Muafiyete tabi yardımın yürürlüğe konulmasını veya muafiyete tabi bir yardımın verilmesini takip eden 20 iş günü içinde Ãœye devlet, Komisyona yardım önleminin özet bir tanımını sunmalıdır.

TABLO 10 KAMU TARAFINDAN TOPRAK VE BİNA SATIŞINDA YARDIM BİRİMLERİ

Referanslar Bu tablo, Kamu tarafından toprak ve bina satışında devlet yardımı birimleri üzerine Komisyon Duyurusuâ€� nu özetlemektedir (Resmi Gazete No C 209, 10.7.1997, s.3).

Amaç Duyurunun amacı:
• Ãœye devletlerin, toprak ve bina satışını, devlet yardımını otomatik olarak dahil edecek şekilde idare etmesini mümkün kılacak basit bir yöntem ortaya koymak.
• Komisyona tebliğ edilmesi zorunlu toprak ve bina satışı durumlarını belirlemek.

İlke Komisyon, aşağıdaki iki yöntemden birinin takip edilmesi durumunda, kamu tarafından yapılan toprak veya bina satışının yardım içermediğini farzeder:
• Satışın, yeterince iyi tanıtılmış, açık ve şartsız bir teklif verme yöntemi ile en iyi veya tek teklifin kabul edilmesi temeli üzerinde sonuçlandırılması.
• Satışın, bağımsız bilirkişiler tarafından belirlenmiş piyasa değeri üzerinden yürütülmesi.
Söz konusu toprak veya binaların satış fiyatı, en azından, bağımsız bir “bilirkişiâ€� tarafından belirlenen fiyata uygun olmalıdır.
Yeterli çaba gösterilmesine rağmen toprak/binanın uzman kişiler tarafından belirlenen fiyattan satılması mümkün gözükmüyorsa, piyasa şartlarına uygun olarak ilk fiyattan %5 lik bir indirim yapılabilir.
Ãœye devletler, de minimis kuralına ters düşmemek şartıyla (Tablo 1’ e bakınız), yukarıdaki yöntemlere uymayan her satışı Komisyona tebliğ etmelidirler.