Dikey Anlaşmalara İlişkin Grup Muafiyeti Tebliği (Tebliğ No:2002/2) Uygulama Esasları Üzerine KILAVUZ "Prof.Dr.Arif ESİN"

Grup Muafiyeti Tebliğleri ile kısıtlanmasına müsaade edilen sınırları aşmayan unsurları içeren anlaşmalar 4üncü madde ile getirilen yasaklardan doğrudan muaf tutulmaktadır. Grup Muafiyeti Tebliğleri kapsamında faaliyet gösteren işletmelerin bireysel muafiyet talebiyle Rekabet Kurulu'na başvurması gerekmemektedir.

Ayrıca rekabeti kısıtlayıcı unsurları grup muafiyeti tebliğlerinde belirtilen sınırları aşan anlaşmalara ya da uyumlu eylemlere ve teşebbüs birliği kararlarına anlaşmanın etkisiyle tüketici yararına olarak üretimde/dağıtımda ekonomik ve teknolojik iyileşmeyi sağlayan/sağlayacak etkileri oluşturması kaydıyla; bireysel muafiyet başvurusu yapılabilir (Tebliğ No: 1997/2). Ancak hakim durumun kötüye kullanılması yasağına ilişkin bir muafiyet edinilemez.

Ortak Pazar'ın sağlıklı çalışması Avrupa Birliği rekabet politikasının temel hedefidir. Ortak Pazar, Birlikte faaliyet gösteren teşebbüslere daha önce Ãœye ülkelerin birbirlerine karşı çıkartmış oldukları engeller neticesinde kapalı olan yeni pazarlara girme fırsatı yaratmıştır. Ancak, yeni pazarlara giriş zaman almakla birlikte büyük yatırımlar gerektirmektedir. Bu aşamada ortaya çıkabilecek zorluklar yeni pazara girme amacını taşıyan üretici firma ile yerel dağıtıcıların çeşitli anlaşmalar yapmaları yoluyla giderilmeye çalışılmaktadır.

Satış öncesi ve sonrası hizmet desteğiyle verimli hale getirilen dağıtım sistemleri tüketicinin faydasına olmakla birlikte, bu doğrultuda teşebbüsler arasında yapılan anlaşmalar, pazarların bölüşÃ¼lmesini ve fiyatlara düşÃ¼ş etkisi yaratacak olan yeni teşebbüslerin pazara girişlerinin engellenmesini de gündeme getirmektedir.

Sonuç olarak, üreticiler ve dağıtıcılar arasında yapılan anlaşmalar (dikey kısıtlamalar), pazar entegrasyonunu ve verimli dağıtımı arttırıcı biçimde rekabeti arttırıcı sonuçlar doğuracak şekilde kullanılabilmekteyken, hatalı uygulamalar veya kötüye kullanmalar, rekabeti ve entegrasyonu kısıtlayıcı biçimde rekabeti kısıtlayıcı uygulamalara da yol açmaktadır. Bu durumda, da rekabet üzerindeki doğrudan etkileri dolayısıyla dikey kısıtlamalar Birliğin öncelikli konuları arasında yer almaktadır.

Pazar entegrasyonuyla güçlü bağları olan ve Birlik rekabet politikaları arasında önemli yer tutan dikey kısıtlamaların otuz yıllık geçmişi olmasına rağmen, malların serbest dolaşımını düzenleyen Tek Pazar mevzuatının artık tam anlamıyla işlerlik kazanmaya başlaması, dikey kısıtlamaları düzenleyen tüzüklerin sürelerinin dolması ve mevcut dağıtım sitemlerinin zamanla çok büyük değişiklikler geçirmiş olması ve muafiyet düzenlemelerinin bu yenilikleri destekleyici bir yapıya kavuşturulması gerekliliği üzerine Komisyon 29 Aralık 1999 tarihinde teşebbüsler arası dikey anlaşmalara Amsterdam Antlaşması'nın 81 (1) maddesinden 81 (3) madde uyarınca(7) grup muafiyeti tanıyan dört tüzüğü(8) 1 Haziran 2000 tarihinden itibaren yürürlükten kaldırarak 31 Mayıs 2010 yılına kadar yürürlükte kalacak yeni tüzüğü uygulamaya almıştır. Teşebbüslerin, şayet önceki grup muafiyetlerine uyumlu olan sözleşmeleri 31 Mayıs 2000 yılına kadar yürürlükte ise, teşebbüsler Yeni Tüzük'ün yürürlüğe giriş tarihi olan 1 Haziran 2000 tarihinden 31 Aralık 2001 tarihine kadar yürürlükten kaldırılmış bulunan muafiyet tüzüklerine uygun sözleşmeleri ile faaliyet gösterebileceklerdir.