Gazetecinin Doğru Davranış Kuralları (II)

Seçim ortamını yoğun bir biçimde yaşadığımız şu günlerde medya desteklediği partileri alabildiğine çarpıtarak kamuoyunu etkilemeye çalıştığını geçen haftaki yazımızda konu etmiş ve sanayi finans ve medyanın aynı çatı altında konuşlandığı ender ülkelerden biri olan Türkiye'de en azından gazeteci meslektaşlarımıza bazı doğru davranış kurallarını hatırlatmakta fayda olduğunu yazmıştım. Birileri fevkalade rahatsız olmuşlar telefonlar susmuyor. Bu hafta bu kuralların devamını da görelim ve bitirelim.rnrnHaber - İlan - Reklam: Haber ve yorum metinleri veya görüntüleri ile ilan-reklam amaçlı metinlerin ayrımı hiçbir karışıklığa yer bırakmayacak ölçüde yapılmalıdır.rnrnYargı: Hazırlık soruşturması sırasında, soruşturmayı zaafa uğratıcı, yönlendirici biçimde haber ve yorumdan kaçınılmalıdır. Yargılama sürecinde de haberler her türlü önyargıdan uzak ve kesinlikle doğruluğundan emin olunarak sunulmalıdır. Gazeteci yargı sürecinde taraf olmamalıdır. Yargı kararı kesinleşmedikçe, bir sanık suçlu ilan edilmemelidir.haberlerde ve yorumlarda suçluymuş gibi değerlendirmeler yapılmamalıdır.rnrnÇocuk: Çocuklarla ilgili suçlarda ve cinsel saldırılarda, sanık, tanık ya da mağdur (maktul) olsun, 18 yaşından küçüklerin açık isimleri ve fotoğrafları yayınlanmamalıdır. Çocuğun kişiliğini ve davranışlarını etkileyebilecek durumlarda, gazeteci, bir aile büyüğünün veya çocuktan sorumlu bir başkasının izni olmaksızın çocukla röportaj yapılmamalı veya görüntüsünü almaya çalışmamalıdır.rnrnCinsel saldırılar: Cinsel saldırı mağdurlarının fotoğrafları, görüntüleri ve kimlikleri, açık kamu yararı olmadıkça yayınlanmamalıdır.rnrnİntihar olayları: İntihar olayları hakkında haber çerçevesini aşan ve okuyucu veya izleyiciyi etki altında bırakacak nitelikte ve genişlikte yayın yapılmamalıdır. Olayı gösteren fotoğraf, resim veya film yayınlanmamalıdır.rnrnEkonomik, mali bilgi: Yasalarla yasaklanmış olmasa dahi, gazeteci, elde ettiği ekonomik-mali bilgileri, geniş biçimde yayınlanmadan önce kendisinin yahut yakınlarının çıkarları için kullanmamalıdır.rnGazeteci, kendisinde ve yakınlarında bulunan hisse senedi ve benzeri mali araçlar konusunda, yayın organındaki sorumluları bu menkul kıymet sahipliği hakkında doğru bilgilendirmediği sürece yayın yapmamalıdır.rnGazeteci, hakkında haber ve yorum yazdığı ya da yazmayı tasarladığı taşınır ve taşınmaz kıymetlerin doğrudan veya dolaylı alım satımını yapmamalıdırrnrnAmbargo - Önceden görme - Off the record: Gazeteci, kendi çabasıyla elde etmedikçe, bir kaynağın verdiği bilgi veya belgenin yayınlama tarihi konusundaki isteğe uymalıdır. Gazeteci, röportaj, haber, yorum veya görüntü, yayın şekli şekil ne olursa olsun, hazırlığını yayın organındaki sorumlular dışında, kaynağı da dahil kimseye denettirmekle yükümlü değildir.rnrnGazeteci, açıklanmaması kaydıyla (off the record ) verilen bilgiyi ve sarfedilen sözleri yayınlamamalıdır.rnrnRekabet: Gazeteci, rekabet nedeniyle de olsa, bir başka gazeteciye bilinçli ve açık mesleki zarar vermekten kaçınmalıdır. Bir meslektaşının yayınını engelleyici davranışlarda bulunmamalıdır.rnrnKaynak gösterme: Gazeteci, başta ajans haberleri olmak üzere, bir meslektaşının ve herhangibir yayının sunduğu bilgileri kullandığında mutlaka kaynağı belirtmelidir.rnrnGazeteci olmayanlar: Bir yayın organında, sürekli veya zaman zaman, gazetecilik kapsamına giren alanlarda faaliyet gösterenlerin asıl sıfatları, asli işleri uygun şekilde belirtilmeli, kamuoyu onların temel konumu hakkında bilgilendirilmelidir.rnrnÖzdeşleşme: Gazeteci, uzmanlık alanı ne olursa olsun, öncelikle gazetecidir. Polis muhabiri polis veya sözcüsü , spor muhabiri kulüp yöneticisi veya sözcüsü, herhangibir partiden sorumlu muhabir onun üyesi veya sözcüsü gibi davranmamalı ve bu yönde yayın yapmamalıdır.