Şirket Evliliklerinde Stratejik Planlama

Dünyanın belki de en çok ses getiren şirket birleşmesi 2000 senesinde gerçekleşen AOL/Time Warner birleşmesi oldu. Söz konusu birleşme işlemi bir yandan büyüklüğü ve neredeyse dünya pazarlarındaki etkisi dolayısıyla rekabet otoritelerinin ilgisini çekerken diğer taraftan da aynı pazarda faaliyet gösteren rakipleri telaşlandırdı. rnHer birleşmede olduğu gibi bu birleşmede de birleşen taraflar karlılığına ve verimliliğine inandıkları bir şeyleri birleşme sonucu elde etmek uğruna bu işlemi gerçekleştirdiler. Bu bağlamda, Amerika'nın % 40 pazar payına sahip internet devi ve en önemli internet servis sağlayıcı şirketi AOL (American Online)'un yine dünyanın en büyük kayıt ve müzik şirketi olan Time Warner isimli Amerikan şirketini satın almasının temelinde de, iki şirketin işbirliği yaparak bundan fayda sağlamaları gerçeği yatmakta idi. rnAmerikan rekabet otoritelerince yapılan ilk araştırma neticesinde söz konusu birleşmenin ilgili pazarda rekabeti ciddi şekilde sarsabileceğine karar verildi ve bunun üzerine ikinci ve yaklaşık dört ay süren daha kapsamlı bir araştırma safhasına geçildi. Amerikan rekabet otoritesi FTC (Federal Trade Commission) rekabet hususundaki başlıca endişenin, şirketler arasında yatay şekilde meydana gelecek entegrasyon neticesinde, Time Warner'ın internet üzerinden müzik yayınlarını yaparken pazardaki hakim durumundan dolayı, sahip olduğu müzik yayın hakları ve müzik kataloglarına giriş hususunda kendi belirlediği teknik standartları müşterilerine dikte ettirebileceği tehlikesi olduğunu belirtti. Zira AOL aynı günlerde Bertellsmann isimli Alman müzik yayın grubuyla da, birlikte dağıtım ve satış konusunda bir anlaşmaya girmiş ve aynı zamanda bunun etkileri de Avrupa pazarında hissedilmekte idi. Soruşturma sonucunda FTC başta Bertellsmann ile yapılan anlaşmaların sona erdirilmesi olmak üzere diğer bazı şartların da AOL tarafından yerine getirilmesi koşuluyla söz konusu birleşmenin rekabete zarar vermeyeceğine karar verdi. rnAradan iki seneden uzun bir zaman geçti ancak AOL/Time Warner'ın bugünkü durumuna ve performansına bakıldığında birleşmenin her iki şirket için de yarardan çok zarar getirdiğini görüyoruz. Hatta şirketin bir kriz döneminden geçtiğini söyleyebiliriz. Daha da ilginci Time Warner'ı satın alan AOL'un bugün birleşmede hiçbir etkisinin kalmadığını görüyoruz. Ayrıca Time Warner yöneticileri AOL'un kendilerine hiçbir fayda sağlamadığını hatta bağlı kuruluşlarının bir çoğunun da zarar etmesine neden olduğunu savunuyorlar ve AOL'u satmaktan ve internet yoluyla yayını bırakıp sadece kablolu televizyon, medya ve basın yayın alanlarına yoğunlaşmayı, kısacası eski durumlarına dönmekten bahsediyorlar. Bu olaydan çıkan sonuç şu olabilir; şirketler bir anda özellikle yeni yeni ortaya çıkan teknoloji ürünü pazarlara girme ve bu pazarlarda büyüme stratejilerine karar verirken iyi düşünmeliler. Görülen o ki her zaman planlanan sonuçlar alınmayabiliyor.