Kopenhag Kriterleri

Türkiye'nin Avrupa Birliği'ne tam üyeliği sürecinde sürekli sözü edilen Kopenhag Kriterleri'ne uyum meselesinin kamuoyunda bilinmesi, hatta tartışılması gerekmektedir. Her önüne gelen Kopenhag Kriterleri'nden söz etmekte ve bunların olmazsa olmaz kurallar olduğunu belirtmektedir. İşin garibi bu kriterleri savunduklarını iddia edenler bile kriterleri bilmemekteler. Bir konuyu tartışmak için önce ne olduğunun anlaşılması gerekir. Bilmemek değil ama öğrenmemek ayıptır.rnKopenhag Kriterleri 1993 Haziran ayında Kopenhag'da gerçekleştirilen Zirvede kabul edilen ve Avrupa Birliği'ne tam üyelik için başvuruda bulunan ülkelerde aranan ya da uymaları istenen koşullardır.rnSöz konusu kriterler siyasi, iktisadi, üyeliğin gereklerini yerine getirme kapasitesi, AB muktesebatına uyum sağlama yolundaki idari kapasite olarak dört başlıkta toplanmaktadır.rnSiyasi kriterlere bakıldığında demokrasi, hukukun üstünlüğü ve de insan hakları ve azınlıkların korunmasıdır. Azınlık hakları ise üç başlıkta toplanmıştır: Sivil ve siyasi haklar, ekonomik, sosyal ve kültürel haklar, azınlık hakları ve azınlıkların korunması.rnİktisadi kriterler ise iki başlıkta toplanmıştır. Bunlar: İşleyen bir pazar ekonomisinin varlığı ve AB'nin rekabet ortamına uyum sağlama yeteneğidirrnÜyeliğin gereklerini yerine getirme kapasitesi ise daha karmaşık ve zorlu göstergelerden oluşmaktadır. Bunlar;rna) Sınırlardan Arındırılmış bir İç Pazar: Kişi, mal, hizmet ve sermayenin serbest dolaşımı ve Rekabet kurallarının pazarda egemen kılınması,rnb) Innovasyonrne) Ekonomik ve mali konular: Ekonomik ve parasal birlik, vergilendirme ve istatistiklerrnd) Sektörel politikalarrne) Ekonomik ve Sosyal Uyum: İstihdam ve sosyal konular, bölgesel politikalara uyum rnf) Yaşam Kalitesi ve Çevrerng) Adalet ve İçişleri konularırnh) Dış Politika: Ticaret ve uluslararası ekonomik ilişkiler, kalkınma, Gümrükler, Ortak dış ve savunma politikasına uyumrni) Mali kontrolrnYukarıda belirtilen uhususlar görüydüğü gibi tamamen muktesebat uyumu ule ilgilidir. Nitekim Türkiye'nin Ulusal Programi'da büyük ölçüde bu hususları kapsamaktadır.rnAB muktesebatına uyum sağlama yolundaki idari kapasite olarak da idari yapıların üçüncü başlıkta sözü edilen meseleleri gerçekleştirebilecek idari yapılanmanın sağlanmasıdır. rnGörüldüğü gibi Kopenhag Kriterlerinin idam cezası ya da ana dille eğitim ile bir ilgisi yoktur. Bu iki husus okyanustaki iki küçük damlacıktır.