Paralel Ticaret Meselesi

İlk olarak paralel ithalat kavramını kısaca tanımlarsak: Marka patent hakları aynı kişi ya da kuruluşa ait olan aynı marka malların bir ülkede bir kez satışa sunulduktan sonra bir diğer ülkeden bu ülkeye üçüncü kişilerce yapılan ithalata paralel ithalat denir. Paralel ithalatın en önemli nedeni bu iki ülke arasındaki fiyat farklılıklarıdır; zaten işte bu yüzden Rekabet Hukuku'nda paralel ithalat kati suretle serbest bırakılmıştır ve paralel ithalatı engellemek per se yani doğrudan etkili, ihlalin varlığı için ortada bir zararın olması gerekmeyen, diğer bir deyişle rekabet ihlali amaç olduğu için piyasa üzerindeki etkilerinin değerlendirilmesine gerek duyulmayan bir ihlal olarak görülür. Paralel ithalat sayesinde iki ülke arasındaki fiyat farklılıkları düşer ve kazanan tüketici olur. Bu konuda bir iki hassas nokta vardır, birincisi; hakkın tüketilmesi ilkesi uyarınca söz konusu malın paralel ithalatın yapıldığı ülkede ilk önce hak sahibi tarafından piyasaya sürülmesi gerekmektedir. Marka sahibinin hakkı böylece tüketildiğinden artık üçüncü şahıslar da paralel ithalat yapma hakkını kazanır. İkinci husus malların mutlaka aynı marka olması ve her iki ülkede de aynı kişi ya da kurum üzerine tescil edilmesidir, farklı mallar söz konusu ise paralel ithalattan söz edilemez.rnTürkiye'de paralel ithalatın yarattığı sorun ise 1995 yılı öncesinde kimi mahkeme kararları ile paralel ithalatın mahkum olması ve iş çevrelerinde kanunen yasak bir ticari araç gibi görülmesidir. Paralel ticareti değerlendirirken 4110 sayılı Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu'na, 24 Haziran 1995 tarihli 556 sayılı Markaların Korunması Hakkında Kanun Hükmünde Kararname'ye ve 4054 sayılı Rekabetin Korunması Hakkında Kanun'a bakmak gerekir. 1995 yılından önce yasak olup olmadığı tam olarak belli olmayan bu kavramın kanuni ve faydalı olduğu sanıyoruz iş çevrelerine daha iyi anlatılmalıdır çünkü yanlış öğretilmiş ve marka sahiplerince karalanmış bu kavram halen birçoklarınca yasak olarak bilindiği için kimi zaman rekabet ihlalleri ile karşılaşabiliyoruz. Belki bunun için küçük bir tanıtıcı-öğretici kampanya da düzenlenebilir.