Avrupa İlaç Sektörü ve Rekabet (2)

Dünkü yazımda Avrupa ilaç sektöründe üreticiler ile Komisyon arasındaki paralel ticaret sorunundan bahsetmiştim. Glaxo firması İspanya'dan yapılan paralel ticaretten son derece rahatsız çünkü ilaç fiyatlarını düşük tutan ülkelerden kazanılan gelirle araştırma ve geliştirme yatırımları yapmanın mümkün olmadığını söylüyor. Ar-ge yatırımlarının önemini kavrayarak ilaç fiyatlarını yüksek tutan diğer üye ülkelere yapılan paralel ticaret ise şirketlerin gelirlerinin dolayısıyla yatırımlarının daha da azalmasına yol açıyor. Tahmin edebileceğiniz gibi yeni ilaçlar bulmak için çok önemli yatırımlar yapmak gerekiyor. rnrnKomisyon'un eski rekabetten sorumlu komiseri Karel Van Miert'in başlattığı soruşturma, Glaxo'nun argümanları haklı bulunursa firmanın aklanmasıyla sonuçlanabilir ancak Komisyon yetkilileri İspanyol hükümetinin fiyatları belirlerken Ar-ge yatırımlarını göz önünde bulundurduğunu ve Glaxo'nun yukarıda saydıklarımızı bildiği için fiyatları şişirdiğini belirtiyor ve eğer işlerine gelmiyorsa orada satış yapmasınlar diyor. rnrnGlaxo ise sektör içinden bir çok destekçi buldu; ilaç üreticileri yeni ilaçlar geliştirmek için milyonlarca dolar harcadıklarını ama çıkarlarını korumak istediklerinde cezalandırıldıklarını savunuyorlar. Çözüm önerisi olarak da sektörün telekomünikasyonda olduğu gibi serbestleştirilmesini istiyorlar. Amerikan ilaç üreticileri karşısında rekabet güçlerinin giderek azaldığını söylüyorlar ve bunu Amerika'da bu gibi kısıtlamaların olmamasına bağlıyorlar. İlaç sektöründe son on yılda Avrupa'da Ar-ge yatırımları ikiye, Amerika'da ise üçe katlanmış. Avrupalı üreticiler Ar-ge yatırımlarında güç kazanmak için birleşmelere yöneliyorlar. Glaxo Wellcome ile SmithKline Beecham'ın birleşmesi bunun en yakın örneği. rnrnŞirketlerle üye ülkeler arasında bir takım görüşmeler de yapılıyor, son olarak İngiltere tarafından patenti geçmiş ilaçlar için fiyat denetiminin azaltılması ve boğaz pastili, aspirin gibi ilaçlar için de tamamen kaldırılması önerildi. Böylece hükümetlerin bu ilaçların fiyatlarının düşük seviyede tutulması karşılığında şirketlerin patentini halen ellerinde bulundurdukları büyük yatırım isteyen ilaçların daha pahalı satılmasına göz yumması bekleniyor. rnrnrnEğer bu gerçekleşirse şirketler paralel ticaretin de önüne geçebilecekler. Bu işe en fazla muhalefet ise Güneydeki üye ülkelerden geliyor; ilaç fiyatlarının kendi pazarlarında mutlaka düşük tutulmasını istiyorlar. Üreticiler de üye ülkelerin desteği olmadığı müddetçe sektörde gereken değişikliğin gerçekleşemeyeceğini, bunun da Amerikan şirketlerinin ekmeğine yağ süreceğini belirtiyorlar.