Dijital Televizyon Yayıncılığı ve Rekabet

Fransa'da kurulan ve dijital televizyon yayıncılığı alanında faaliyet gösteren TPS dijital platformuna ilişkin Komisyon'un izin kararı ve Komisyon'un anılan platforma ilişkin görüşlerine yer vermeye bu gün de devam edeceğiz. Özellikle de, Komisyon'un TPS dijital platformuna yönelik coğrafi pazar yorumuna ve ürün pazarının yapısına ilişkin açıklamalarına yer vereceğiz.rnrnİşlemin etkili olduğu coğrafi pazar, Komisyon'un dört ayrı başlık altında incelemiş olduğu ilgili ürün pazarlarının her biri (Paralı kanal pazarı, paralı kanal için teknik hizmet pazarı, yayın haklarının özellikle filmler ve spor yayınları ile ilgili olarak elde edilmesi pazarı, tematik yayınların dağıtımı ve çalıştırılması pazarı) göz önünde bulundurularak değerlendirilmiştir.rnrnParalı kanal pazarı dikkate alındığında, TPS'nin şu anda yayınını sadece Fransa'da gerçekleştiriyor olması ve ileride Fransızca konuşulan Avrupa ülkelerinde de yayın yapmayı düşünüyor olmasının, ilgili coğrafi pazarın kapsamının Fransa ile kısıtlanması veya Fransızca konuşulan Avrupa pazarının da ele alınması hususunda etkili görülmediği belirtilmekte.rnrnAynı durum paralı kanalların teknik hizmet pazarı için de geçerlidir. Nitekim, Komisyon 94/922/EC kararında ve Bertelsmann/Kirch/Premiere kararında teknik hizmetin paralı kanal programlarının temini ile yakından ilintili olduğunu belirtmiştir.rnrnTematik yayınların dağıtımı ve çalıştırılması pazarı söz konusu olduğunda da, Fransa'da çeşitli yabancı kanalların yayın yapmasına karşılık, bu yayınların uydu ve kablo kapsamına alınması milli bazda gerçekleşmekte.rnrnYayın hakları dünyanın her yerinden alınmasına hatta bazı yayıncıların birden fazla bölgede yayın yapmalarına rağmen, yayın hakları genel olarak milli sınırlar veya aynı dilin konuşulduğu bölgeler içerisinde vuku bulmaktadır. Komisyon film yayın haklarının genellikle verilen yayın bölgesi ve dili için geçerli olduğunu kabul etmektedir. Dolayısıyla yayın hakları pazarı ile ilgili olarak Fransa'nın veya Fransızca konuşan Avrupa pazarının ele alınması önemli değildir.rnrnKomisyo'un yapmış olduğu tüm bu tespitlere ek olarak konunun daha iyi algılanabilmesi için ilgili ürün pazarlarının yapısına da değinmekte fayda vardır.rnrnFransa paralı televizyon pazarındaki en deneyimli ve eski firma Canal+'dür. Yaklaşık olarak 4,3 milyon abonesi bulunmaktadır ve 1984 yılından beri hizmet vermektedir. Bu kanal genel olarak analog yayın yapmaktadır fakat dijital olarak yapılan çeşitli yayınları da bulunmaktadır. Bu kuruluş paralı kanal pazarında çok önemli know-how sahibidir. Ayrıca bu kanal Fransanın en popüler ve kaliteli yayın yapan kanalıdır.rnrnCanal+, NumeriCable'ı kontrolünden sonra kablo dağıtımında Fransa pazarının yaklaşık olarak %21'ine sahip olmuştur. Toplam abone sayısı gözönüne alındığında Canal+ grubu - Canal+, CanalSatelite ve NumeriCable - Fransa pazarının yaklaşık olarak %70'ine sahiptir.rnrnCanal+ grubu İspanya, İtalya, Fransızca konuşulan Belçika, Hollanda, Polonya ve Afrika gibi ülkelerde de yayın yapmaktadır. Canal+ bu ülkelerde dijital platform yayınına ya başlamış yada başlamak üzeredir. Grup 30 Haziran 1998 itibarıyla toplam 10,3 milyon izleyici sayısına ulaşmıştır.rnrnProgram üretimi ve televizyon haklarının dağıtımı işleri ile iştigal eden AB grubu ise, Nisan 1996 itibariyle 20 uydu ile paralı kanal pazarına girmiştir. 30 Haziran 1998'de 100.000 abone sayısına ulaşılmıştır. Mart 1997 yılında AB-Sat, CanalSatelite ile bir anlaşma imzalayarak abonelerin tek kart ve tek dijital terminal aracılığıyla iki dağıtıcının da yayınlarını almalarını sağlamıştır. Ayrıca bu iki firma arasında bazı spor kanallarının CanalSatelite tarafından yayınlanmasına ilişkin bir anlaşma yapılmıştır. Temmuz 1998'de TPS ile AB-Sat'ın bir kanalının TPS'nin ana ve diğer beş bagete koymasına ilişkin bir anlaşma yapılmıştır.rnrn31 Temmuz 1998 itibariyle TPS 457.000 aboneye sahiptir ve bu sayıyı 600.000'e çıkartmayı planlamaktadır.rnrnParalı kanal pazarında 1982 yılında Fransız hükümeti tarafından oluşturulan Plan Câble'da yeralan en büyük kablo operatörleri, France Télécom, Lyonnaise Câble (TPS'de yeralan) ve Canal+ tarafından kontrol edilen NumeriCable'dır. 31 Ocak 1998 tarihinde France Télécom'un 442.999 abonesi (paralı kanal pazarının %6.18'i), NumeriCâble'ın 357.210 abonesi (pazarın %5.1'i) bulunmakta idi. Bu üç şirket kablolu yayının %80'ine sahiptir ve geri kalan %20'lik bölüm diğer küçük şirketler arasında paylaşılmaktadır.rnrnFransa'da filmler ve spor yayınları ile ilgili yayın haklarının elde edilmesi pazarına da değinmekte yarar var.rnrnTPS anlaşması, sinema kanalının oluşturulması, "izlediğin kadar öde" yayın hizmeti ve onları üreten firmaların tedariğini öngörmektedir. Üç film kanalı ve genellikle çizgi film üreten bir çocuk kanalı TPS'nin tabi şirketi olan TPS Cinéma tarafından üretilmektedir. Görüntü kadar ödemeli yayın hizmetleri'nin (filmler ve spor yayınları) %78'i TPS, geri kalanı France Télécom ve Suez Lyonnaise des Eaux tarafından sahip olunan Multivision tarafından üretilmektedir.rnrnTPS, kanal ve hizmet üreten tabi iki şirketi aracılığıyla özellikle film ve spor yayınlarının televizyon hakları pazarında faal durumdadır.rnrnTPS, beş Amerikan stüdyosundan paralı kanal ve görüntü kadar ödemeli yayın haklarını kazanmıştır. Fakat bu anlaşmalardan üçü "ikinci pencere" (second window) paralı kanalı (yani Canal+'da gösterildikten sonra gösterime girmesi) şeklindedir. Ayrıca TPS, Roland-Garros, Şampiyonlar Ligi ve Fransa Kupası'nın yayın ve "izlediğin kadar öde" haklarına sahiptir.rnrnBu pazarda -özellikle film haklarının temininde- TPS'nin belli başlı rakibi Canal+ ve diğer tematik kanallardır. Canal+, 7 Holywood stüdyosunun 5'i ve Polygram ile filmlerinin paralı kanalda ilk gösterimi için anlaşma imzamıştır. Canal+ yaklaşık olarak %87'ye yakın Holywood yapımının yayın hakkına sahiptir. Canal+'nın 4.3 milyon abone adına ödediği para, paralı kanal dağıtıcı ve alıcıları için taban fiyatı oluşturmaktadır.rnrnCanal+ grubu ayrıca 4.800 film ve çizgi film üreten UGCDA/Canal+DA film katalog şirketinin sahibidir. Firma, Fransa futbol şampiyonası, çeşitli Avrupa ülkelerindeki futbol şampiyonaları ve Formula1 yarışlarının şifreli yayın ve "izlediğin kadar öde" yayın haklarına sahiptir.rnrnAB grubu ise, esas olarak program üretimi ve pazarlanması sektöründe faaliyet göstermesine rağmen grubun 30.000 saatten fazla program kataloğu bulunmaktadır.rnrnFransa'da Ulusal kanalların tümü televizyon dizileri, televizyon filmleri, çizgi filmler ve televizyon programları gibi konularda aktiftirler. 1997 yılında Fransa'da üretilen toplam 163 yeni filmin 73'ü ulusal kanallar ile ortak yapılmıştır.rnrnTematik kanalların dağıtımı ve çalıştırılması pazarı ise dijital platformun da katılımıyla hızla büyümektedir.rnrnKablolu kanallara, lider paralı kanal operatörleri sahiptir: Canal+ ve en büyük üç kablo operatörleri, Suez Lyonnaise des Eaux ve daha küçük bir oranda France Télécom.rnrnUydu platformlarının gelişmesiyle paralı televizyon ile iştigal eden firmalar pazarda faaliyet gösteren tematik kanallarla ilgilenmektedir ve tematik kanalların çoğunluk hisseleri pazardaki esas oyuncular arasında bölüşülmüştür. Bu pazardaki en büyük firma ise yine Canal+'dır.rnrnBu pazarda CNN, ABC ve NBC gibi çeşitli Amerikan kanalları ile TPS ve çeşitli kablo şebekeleri aracılığıyla yayınlanan arapça kanallar gibi çeşitli yabancı firmalarda bulunmaktadır. Holywood stüdyoları da (Disney, Fox- Paramount, Universal) tematik kanalların sağlayıcıları konumundadır.