Franchise Anlaşmaları Tebliği ve Bireysel Muafiyetler meselesi

Rekabet Kurulu'nun Franchise Anlaşmalarına İlişkin Grup Muafiyeti Tebliği (1998/7) 16 Aralık 1998 tarihinde yayımlanmıştı. Avrupa Birliği ile tamamen uyumlu olan tebliğ doğrultusunda sözleşmelerini düzenleyen teşebbüslerin Kurul'a bildirim yükümlülüğü yok. Ancak bazı hallerde Rekabet Kurul'undan izin alınması kaydı ile ilgili tebliğin kapsamını genişletecek nitelikte uygulamalar yapmak mümkündür.rnrnNitekim 4087/88 Sayılı Franşiz Anlaşmalarına İlişkin Grup Muafiyeti Tüzüğü'nde belirtilen kısıtlamaların ötesinde kısıtlayıcı hükümler içeren bazı franşiz anlaşmalarına da Komisyon tarafından bireysel muafiyet tanınabilmektedir.rnrnFranşiz alan teşebbüslerin, anlaşmayla belirlenmiş olan bölgeleri içerisinde birden fazla satış noktası açmalarının engellenmesine ilişkin kısıtlayıcı maddelere genellikle muafiyet tanınmaktadır. Aynı şekilde, franşiz alanın, sadece nihai tüketicilere veya diğer franşiz alanlara satış yapabileceğine ilişkin bir kısıtlama da anlaşmanın bireysel muafiyet almasına engel teşkil etmemektedir.rnrnBununla birlikte Computerland Komisyon Kararı, franşiz verenin, franşiz alanların anlaşma konusu ürünleri sistemin dışındaki yeniden satıcılara satmamalarını sağlamaya yönelik kısıtlamalarını inceleyen önemli bir vakadır. Komisyon, bilgisayar malzemeleri satışına ilişkin Computerland franşiz sistemi için Computerland isminin mağazalarda satılan bilgisayarların veya yan ürünlerinin markası olmadığını ve sadece satış sisteminin ismi olduğunu belirtmiştir.rnrnBu durumda da sistem dışındaki yeniden satıcılara satılan ürünlerin Computerland isminin itibarını zedelemelerinin mümkün olmadığını bildirmiştir. Ancak bu kısıtlayıcı hükme, franşiz verenin franşiz alana verdiği eğitimin ve desteğin, franşiz alanın değişik satış kanallarına yönelmesini sağlamaya yönelik olmadığı, ancak, perakende satış ve servis hizmetlerinin iyileştirilmesi sonucunda tüketici memnuniyetinin sağlanmasına yönelik olduğu ve bu sebepten dolayı verilen eğitim ve desteğin ziyan edildiği gerekçeleriyle muafiyet tanınması gerekebilirdi.rnrnKomisyon'un franşiz anlaşmalarına bireysel muafiyet tanırken göz önünde bulundurduğu en önemli faktör, ilgili anlaşmaların gerek farklı fiyat uygulamaları gerekse de eşit edimdeki franşiz alanlara farklı uygulamalar neticesinde Ortak Pazar'ın bölünmesine yol açıp açmadığıdır. Aynı şekilde, franşiz verenler tarafından franşiz alanların satış fiyatlarının belirlenmesini amaçlayan girişimlere de Komisyon kesinlikle bireysel muafiyet tanımamaktadır.