• Gazete Makaleleri / Finansal Forum Gazetesi

  • AB ve Üye ülkelerde Rekabet kurallarının ihlalinin tespiti

  • Dünkü yazımızın konusu olan bildirimlerin yanı sıra, Üye Ülkelerin muhtemel ihlaller konusunda dayandığı esas bilgi kaynağı şimdiki veya geçmiş çalışanlardan, tüketicilerden, müşterilerden veya diğerlerinden gelen şikayetlerdir. Ayrıca, sınırlı ölçüde de olsa AB ve yerel devlet makamlar tarafından sağlanan bilgilere de dayanmaktadırlar. İrlanda hariç bütün Üye Ülkeler, çalışanların veya eski çalışanların, müşterilerin, rakiplerin veya diğerlerinin şikayetlerini, özellikle karteller sözkonusu olduğunda, muhtemel ihlallelerin tespitinde önemli bir bilgi kaynağı olarak kullanmaktadırlar. Danimarka makamları ihlalleri tespit etmek için nadiren bildirim dışındaki yöntemleri kullanır. İrlanda Rekabet Kurumu'nun İrlanda rekabet kurallarının uygulanmasında doğrudan bir yaptırım gücü bulunmamakta ve uyuşmazlıklar genelde mahkemeler vasıtasıyla çözümlenlmekte. rnrn rnrnRekabet Kurumları'nın sadece bildirilen faaliyetleri değil de aynı zamanda diğer araçlardan öğrendikleri muhtemel ihlalleri de soruşturabilmek için güçlü yetkilere ihtiyaçları vardır. Güçlü soruşturma araçlarına olan ihtiyaç ise özellikle karteller açısından önem taşımaktadır. Üye Ülkeler AB'ye nazaran iki açıdan daha güçlü soruşturma yetkilerine sahipler: birçok Üye Ülkenin, soruşturma gücünü bireylere yöneltmeye ve işbirliği yapmadıkları durumlarda, mahkeme kararına uyulmaması halinde ise hapis cezası dahil olmak üzere, onlara yaptırımlar uygulamaya ve yerinde inceleme yapmaya dair gayretlerini desteklemek için arama garantisi temini ihtimali de dahil olmak üzere polis güçlerini kullanmaya yetkisi vardır. rnrn rnrnAvrupa Komisyonu'nun soruşturmada kanıt elde edebilmesi için başvurabileceği iki esas yöntem vardır: bilgi talep etme ve de yerinde incelemede bulunma. Ayrıca, Komisyon'un soruşturmalarına sadece teşebbüsler ve teşebbüs birlikleri konu olabilir; zira Komisyon'un bireylere karşı bir yetkisi bulunmamaktadır. Komisyon, işbirliğinde bulunmayı reddeden bir tarafa para cezası verebilir, ancak zor kullanmaya yetkisi yoktur. Ancak, yerinde incelemede bulunabilmek için Üye Ülke makamlarından, sözkonusu ülkelerin sağlamaya zorunlu olduğu, desteği talep edebilir. Yine de, Komisyon'un sözlü ifadeyi zorunlu kılmak, bireylerden bilgi istemek ve bireylere para cezası uygulamak gibi bir yetkisi bulunmamaktadır. rnrn rnrnÜye Ülke makamlarının, bireyleri işbirliğinde bulunmaya zorunlu tutma ve devlet polis güçlerine ulaşma imkanları dolayısıyla, AB makamlarına nazaran soruşturma yürütmek için daha geniş yetkileri bulunmaktadır. Bütün Üye Ülkelerde rekabet kurallarının tatbikatından sorumlu makamlar, teşebbüslerden bilgi temin edebilirler. Oniki Üye Ülke, teşebbüs olmayan bireylere soruşturma taleplerinin yöneltilmesine izin vermektedir ve ondört Üye Ülke ise üçüncü taraflardan talepte bulunulmasına izin vermektedir. rnrn rnrnBütün Üye Ülkelerdeki rekabet kurallarının tatbikinden sorumlu milli makamlar, bireyleri sözlü olarak sorguya çekebilirler ve dökümanlarını talep edebilirler; Fransa hariç herbirinde yazılı sorular dağıtabilir ve de İngiltere hariç herbirinde yerinde inceleme yapabilirler. Dokuz Üye Ülke (Avusturya, Danimarka, Fransa, Almanya, İrlanda, Lüksemburg, Hollanda, Portekiz ve İsveç), yerinde inceleme yapmadan önce arama izni alınmasını gerekli koşarken, üç ülke (Fransa, Finlandiya ve Yunanistan) işletme tesislerinin incelenmesi için böyle bir iznin alınmasını gerekli görmemektedir. Ancak Fransa'da yüzeysel olmayan şartların incelenmesi için arama izini gereklidir. Almanya'da ise, arama izini şartı aranmasına rağmen gerekli görülen hallerde yerinde inceleme arama izni olmaksızın da yapılabilir. İtalya'da ise, yerinde inceleme sadece şirket dökümanlarının görülmesi ve kopyalanması gibi sınırlı bir amaçla yürütülebiliyor. Öte yandan, sekiz Üye Ülke (Belçika, Danimarka, Finlandiya, Almanya, İtalya, Lüksemburg, Hollanda ve Portekiz) yerinde incelemenin yürütülmesinde polis desteği sağlamaktadır. Almanya ve Portekiz'de yerinde incelemelerde her zaman polis yetkilere refakat etmiştir. rnrn rnrnÜye Ülkelerin sistemlerinin gücü, aynı zamanda soruşturmada işbirliğinde bulunmamaya yaptırım uygulayabilmesinden kaynaklanmaktadır. Yedi Üye Ülke, soruşturmanın yürütülmesine engel olan bireylere, itaatsizlik davalarının ardından 6 hafta ila 2 yıl arasında değişecek bir süre için, hapis cezası uygulamaktadır. Ceza süreleri ülkelere göre şu şekildedir: Finlandiya ve Fransa'da azami 6 ay, Almanya'da azami 6 hafta, Yunanistan'da asgari 3 ay, İrlanda'da azami 1 yıl, Hollanda'da 6 ay ve ingiltere'de 2 yıl. Ayrıca, bütün Üye Ülkeler zaten bir bildirimde eksik veya yalnış bilgi verme ve/veya soruşturmada işbirliğinde bulunmama durumları için para cezaları öngörmektedirler. Sözkonusu para cezaları, rekabet veya ceza kanununda ya da her ikisinde de bulunabilir ve de azamide en fazla 100.000 ECU olabilir.