Anlaşma Nedir Bugünlerde ?

Şimdi okurlarımız şaşkına dönecek, birader nereden çıktı bu anlaşma işi Anlaşmanın manasını bilmeyen var mı memlekette Kimileri de var elbette baksana Yüce Meclis'e üç adam oturup anlaşamaz. Hayır, bizim "Anlaşma" başka anlaşma. Bizim anlaşma çok adamının anlaşalım derken başını yiyecek anlaşma. Rekabet Kurumu'nun Türk Rekabet Hayatı'nda vaziyet almasından sonra ortaya çıkan hadisedir ve 4054 sayılı yasaya aykırı teşebbüsler arasındaki anlaşmalar Kanun'un 56. maddesi gereği geçersiz kılınmıştır. Öte yandan Türkiye'nin Avrupa Toplulukları Adalet Divanı'nın içtihatlarını da kabulünden ötürü, "Anlaşma" kavramını içtihatlar çerçevesinde incelemek yerinde olacaktır. rnrnKurucu Antlaşma'nın 85 (1) maddesinin uygulamasında "anlaşma" kavramı sadece sözleşmeleri kapsamamaktadır. Burada anlaşmadan anlaşılması gereken husus, sözleşme olmaksızın da taraflardan birinin diğer tarafın da rızası ile hareket serbestisini kısıtlaması anlamı düşünülmelidir. Nitekim Komisyon, Roulement à billes Franco-Japonaise Kararı'nda böyle bir sonuca varmıştır. rnrn rnrnAyrıca centilmenlik anlaşmaları veya sözlü anlaşmalar da ATAD tarafından anlaşma olarak kabul edilmektedir. Bunların yanı sıra örneğin bir üreticinin yeniden satıcılarına gönderdiği bir sirküler de tıpkı Komisyon'un BMW Belgique Kararı'nda olduğu gibi anlaşma kabul edilirken; yine konuya ilişkin olan diğer bir Komisyon Kararı'nda (Distillers Kararı), genel satış koşullarının belirtildiği bir matbu belgenin anlaşma olarak kabul edildiği görülmektedir. rnrn rnrnÖte yandan satış boykotunun uygulandığı bir vakada da satış boykotunu yapan teşebbüssün yeniden satıcıları ile arasında bir anlaşmanın varolabileceği görüşüne varılmıştır. Nitekim AEG vakasında ATAD, AEG'nin selektif dağıtım sistemine katılmak isteyen bir yeniden satıcının şebekeye kabul edilmemesinde AEG ve yeniden satıcılarının aralarında bir anlaşmanın varolduğunu kabul etmiştir. Burada Yüce Divan, AEG'nin tek yanlı olarak yeni bir yeniden satıcıya mal vermemesini dikkate almamış, buna karşılık mevcut yeniden satıcılar ile AEG arasında sürekli bir anlaşmanın var olduğunu ve bu anlaşmaya istinaden şebekeye yeni teşebbüslerin dahil edilmediğini kabul etmiştir. rnrn rnrnBunun yanısıra Ford Werke ve Tipp-Ex vakalarında da ATAD, bir teşebbüsün tek yanlı olarak aldığı kararlarda, o kararı alan işletme ve yeniden satıcılarının beraberce mevcut ilişkilerinin devamı bekasına anlaşma marifetiyle uygulama hasıl ettiklerini kabul etmiştir. Nitekim Ford Werke vakasında gönderilen bir sirküler ve Tipp-Ex vakasında bulunan bir talimat marifetiyle paralel ticaret önlenmek istenmiştir. Uygulamanın bir anlaşma niteliği taşıdığı sonucuna varılmıştır. Sandoz Kararı'nda1 ise ATAD, yeniden satıcının tedarikçisinin faturalarını ödemek suretiyle onun dağıtım sistemindeki kısıtlayıcı hükümlerini kabul etmek durumunda olduğu ve bu nedenle de aralarında zaten bir anlaşma olduğu kararına varmıştır. rnrn rnrnAncak benzer türdeki mal boykotları veya satış koşullarına ilişkin kısıtlamalar bir Bidayet Mahkemesi Kararı'nda anlaşmaların varlığı üzerine değişik bir Karar alınması ile sonuçlanmıştır. Bayer AG'nin Komisyon'a karşı Bidayet Mahkesinde açtığı davada paralel ticaretin önlenmesi için toptancılara mal verilmemesinin, toptancıların bu yasağa uymaması ve başka kaynaklardan mal temin ederek satışa sunması durumunda bir anlaşmanın varlığının ispatlanamayacağı Karar'ı hasıl olmuştur. rnrnKıssadan hisse, işletmelerimiz yeniden satıcıları ile yaptıkları sözleşmeleri gözden geçirmek durumunda ve Rekabet Kanunu çerçevesinde yeniden düzenlemek durumundadırlar. Öte yandan teşebbüsler arasında her hangi bir sözleşmenin olmaması durumunda da uyumlu eylem halinin olabileceği asla unutulmamalıdır. rnrn1 Aff. C-277/87, Sandoz, Rec. 1990, s:45