Rekabetin Sınırlanmasının Özel Hukuk Alanındaki Sonuçları

Pazartesi sabahı duş almadan güne başlayan ve Rekabet Kanunu'na mugayir eylemler içerisinde bulunan teşebbüs sahiplerine güzel bir soğuk duş hediyem var: İdari para cezalarıyla ilgili yazımda bulunan ve Kanun ihlallerinde Kurul'un vereceği para cezalarına ilişkin zikredilen miktarların güncellemeye tabi tutulacağı ve tam 29 kat artırılarak uygulanacağını belirtmem gerek. Eee! Yorgan değişti, ayaklara yeni pozisyon lazım! rnrnGeçen hafta da belirtmiştim: Rekabet Kurulu'nun dosya kabulüne saatler kaldı. Bundan yola çıkarak Rekabet Kurulu'nun inceleme ve araştırmalarındaki usul ve esasları ve Rekabet Kanunu'nda idari para cezalarını incelemiştik. Şimdi de Kanun'a aykırı anlaşma ve kararların hukuki niteliğini, tazminat haklarını, zarar tazmini ve ispat yükü gibi kavramları yine Kanun çerçevesinde inceleyeceğiz. rnrnKanunun 4 ncü maddesine aykırı olan her türlü anlaşma ile teşebbüs birlikleri kararı geçersizdir. Bu anlaşmalardan ve kararlardan doğan edimlerin ifası istenemez. Daha önce yerine getirilmiş edimlerin geçersizliği nedeniyle geri istenmesi halinde tarafların iade borcu Borçlar Kanununun Nedensiz Edinmelerden Doğan Borçlar'a ilişkin 63 ve 64 ncü maddelerine tabidir. Ancak, Borçlar Kanununun 65 nci maddesi hükmü bu Kanundan doğan ihtilaflara uygulanamamakta. rnrnRekabetin Korunması Hakkında Kanun'arnaykırı olan eylem, karar, sözleşme veya anlaşma ile rekabeti engeller,rn bozarrnya da kısıtlarsa yahut belirli bir mal veya hizmet piyasasındaki hakim durumunu kötüye kullanırsa,rnbundan zarar görenlerin her türlü zararını tazmine mecburdur. Zararın oluşması birden fazla kişinin davranışları sonucu ortaya çıkmış ise bunlar zarardan müteselsilen sorumludur.rnrnRekabetin engellenmesi, bozulması veya kısıtlanması sonucu bundan zarar görenler, ödedikleri bedelle, rekabet sınırlanmadıysa ödemekte olacakları bedel arasındaki farkı zarar olarak talep edebilir. Rekabetin sınırlanmasından etkilenen rakip teşebbüsler, bütün zararlarının tazminini rekabeti sınırlayan teşebbüs ya da teşebbüslerden talep edebilir. rnrnZararın belirlenmesinde, zarar gören teşebbüslerin elde etmeyi umdukları bütün karlar, geçmiş yıllara ait bilançolar da dikkate alınarak hesaplanır. rnrnOrtaya çıkan zarar, tarafların anlaşması ya da kararı veya ağır ihmalinin olduğu hallerden kaynaklanmaktaysa, hakim, zarar görenlerin talebi üzerine, uğranılan maddi zararın ya da zarara neden olanların elde ettiği veya elde etmesi muhtemel olan karların üç katı oranında tazminata hükmedebilir. rnrnZarar görenlerin bir anlaşmanın varlığı ya da piyasada rekabetin bozulduğu izlenimi veren, özellikle piyasaların fiilen paylaşılması, uzun sayılacak bir süre piyasa fiyatında gözlenen kararlılık, fiyatın piyasada faaliyet gösteren teşebbüslerce birbirine yakın aralıklarla artırıldığı gibi kanıtları yargı organlarına sunmaları halinde, teşebbüslerin uyumlu eylem içinde bulunmadıklarını ispatlama yükü davalılara geçer. rnrnRekabeti sınırlayıcı anlaşma, karar ve uyğulamaların varlığı her türlü delille ispatlanabilir. rnrnBir anlaşmanın varlığının ispatlanamadığı durumlarda piyasadaki fiyat değişmelerinin veya arz ve talep dengesinin ya da teşebbüslerin faaliyet bölgelerinin, rekabetin engellendiği, bozulduğu veya kısıtlandığı piyasalardakine benzerlik göstermesi teşebbüslerin uyumlu eylem içinde olduklarına karine teşkil eder. rnrnEkonomik ve rasyonel gerçeklere dayanmak koşuluyla taraflardan her biri uyumlu eylemde bulunmadığını ispatlayarak sorumluluktan kurtulabilir. rnrnİşte, kimsenin hakkının kimseye geçemeyeceği bu mükemmel sistemden kurtuluş yok. Yeni fiyat listesi hayırlı olsun der, sorarım: Hayatın ne kadar basit olduğunu hatırlatmama gerek var mı