Otomotivde tatlı karlar bitiyor

Otomotiv sektörü tatlı karların yapıldığı sektörlerin başında gelir, Avrupa Birliği'nde rekabetin bir türlü tesis edilemediği bu sektör 2002 yılında büyük bir değişime uğradı ve sektörü düzenleyen çok önemli regülasyonlar yayımlandı. Türkiye ise bu düzenlemeleri bir yıl içerisinde uygulamaya almakla yükümlü olduğu halde lobilerin etkisi ile ancak bu yıl bu iş yapılabildi.rnrnTürkiye'de araç üreten firmaların yıllık yedek parça cirolarının 70 milyon dolar civarında olduğu, yedek parça satış cirosunun firma başına ortalama 27 milyon dolar olduğu ve yedek parça satışı ile elde edilen cironun ana sanayi firmalarının cirosu içinde önemli bir pay oluşturduğu bilinmektedir. Başka bir değişle distribütör firmaların yedek parça satışlarından elde ettiği toplam yıllık ciro 400 milyon doların üzerindedir. Bu tabloda mağdur olan önce yan sanayciler,i bayiler ve servisler ile hiç şüphesiz tüketicilerdir.rnrnİşte buradan yola çıkarak haksız rekabeti ortadan kaldırma ve daha verimli piyasa şartları oluşturmak üzere 12 Kasım 2005 tarihinde Türk otomotiv yedek parça sektörü için tarihi olaylardan bi tanesi gerçekleşti. Motorlu Taşıtlar Sektöründeki Dikey Anlaşmalar ve Uyumlu Eylemlere İlişkin Grup Muafiyeti Tebliği resmi gazetede yayımlandı. Bu tebliğ araç satış ve servis faaliyetleri alanında yetkili satıcılara geçmişte uygulama alanı bulunmayan bir çok avantajı ve yeni hakları getirmektedir.rnrnBu tebliğ ile artık yan sanayici ürettiğini doğrudan servislere ve yedek parça ticareti yapan serbest satıcılara (yedek parçacılar) satabilecek. Hem üretici kazanacak hem de yetkili servise giden otomobil sahibi kazanacak. Yılda 140 milyon dolar doğrudan olarak ana üreticinin cebine giriyordu. Şimdi yedek parça üreticisi yeni tebliğe göre doğrudan servislere ürün satabilecek ve bu paranın büyük bir kısmı yedek parça üreticisinin cebine girecek. Yan sanayi sözleşmelerinde deniyorki; Sen yan sanayici olarak bizim iznimiz dışında hiçbir yere satamazsın. Yani doğrudan servislere satamazsın, sen sadece bana satacaksın ben de ana sanayi ya da distribütör olarak servislere satabilirim deniyordu. Zaten Avrupa Birliğinde de sürtüşmeler bundan çıkıyor. Araç ve yedek parça fiyatları çok pahalı. Bizde de bu böyle idi. Bunun sebebi de Türkiyede ki distribütör firmaların aşırı karlarıdır.rnrnTürkiyede yapılan bir araştırmaya göre otomotiv yan sanayi firmalarınca üretilen ve araç üretiçileri kanalı ile yetkili servislere ulaşan parça fiyatlarının tüketiciye ortalama olarak %35'lik bir fiyat artışı ile ulaştığı görülmekte. Aslında bu fiyat farkı bazı ürünlerde %80'e kadar çıkmaktadır. Basit bir hesapla tamir ve bakım için yetkili servislere giden araç sahipleri, yılda yaklaşık 140 milyon dolar kayba uğramakta. (400 milyon dolar x %35 =140 milyon dolar) Veya diğer bir açıdan bakarsak yedek parça üreticisi yılda yaklaşık 140 milyon dolar kazanmaktan vazgeçmektedir. Yani burada hem yedek parça üreticisi hemde tüketici kayba uğramaktadırrnrnŞimdi ne olacak En basit tabirle yedek parça ucuzlayacak. Yukarıdaki bahsettiğim rakkamlar Türkiye rakkamları, başka bir ülkenin veya dünyadan alınmış rakkamlar değildir. Bu düzenleme Avrupa Birliği'ne uyum kapsamında Türkiye'de uygulama buluyor. Ana sanayi ve distribütörler gümrük birliği taahhütlerimiz arasında yer alan ve dört yıl önce yürürlüğe girmesi gereken bu düzenlemeyi geçiktirmeyi başardılar. Ancak Hükümet tam üyelik müzakereleri sürecinde bu maskaralığa dur dedi. Hepimize hayırlı olsun.