Şirketler Arasında Bilgi Değişiminin Hukuki Sorunları

Son yıllarda ülkemizde sıkça yapılan şirketler arasındaki pazara ilişkin bilgi deşimi sorun olmaya başladı. Rekabet Kurulu şirketlerin rakipleri ilie çeşitli sektör derneklerinde buluşarak bilgi değişimine, bilgi toplamasına ve bunları yayımlamasına bazı kurallar getirdi.rnRekabet Kurulu 15.05.1998 tarih ve 1054 sayı ile Türkiye Çimento Müstahsilleri Birliği'ne gönderdiği yazıda ve Seramik üreticileri hakkında almış bulunduğu 24.02.2004 tarih ve 04-16/123-26 sayılı Gerekçeli Karar'da aşağıdaki koşulların yerine getirilmesi halinde bilgilerin toplanabileceği ve şirketler arasında paylaşımının mümkün olacağını hükme bağlamıştır:rnTeşebbüs bazında miktar verilerinin mübadelesini içeren bilgi değişim sistemleri Rekabet Hukuku uygulamaları ile önlenmek istenen yapılanma ve davranış türlerinin oluşumunu kolaylaştırma potansiyeli ihtiva etmektedir.rnPazarda sık ve ayrıntılı bilgi değişiminin, ekonomik birimlerin davranışlarındaki esnekliğin giderilmesine ve rekabetin doğasında bulunan risklerin bertaraf edilmesine yönelik olarak anormal saydam ve istikrarlı bir mal akışını içeren yapay piyasa koşullarının yaratılmasına araç olabileceği açıktır. Bunun için, benzer bilgi değişim sistemlerinin teşebbüs bazında ayrıntılı ticari bilgi içermesinden kaynaklanan; teşebbüslerin ticari davranışlarının serbest rekabet şartlan altında oluşan bireysel tercihler haricindeki etkenlere dayanılarak belirlenmesini, piyasa davranışlarının koordinasyonunu ve Rekabet Hukukuna aykırı yapılanmaların işleyişlerinin denetlenmesini sağlama ihtimali mevcuttur.rnYukarıda belirtilen sakıncalar şirketler tarafından halen sürdürülmekte olan uygulamaya Menfi Tespit verilmesine engel olmaktadır.rnSöz konusu sakıncaların ortadan kaldırılması ve dolayısıyla Rekabet Hukuku esaslarının ihlal edilmesine engel olunması amacıyla verilerin toplanması ve dağıtılması aşamalarında aşağıdaki prensiplere uyulması gerekmektedir:rn1. Miktara ilişkin verilerin (üretim, satış, stok, ihracat vb.) gösterildiği tablolar, bu tür verilerin teşebbüs veya ekonomik birlik teşkil eden teşebbüs grupları bazında bilinmesine imkan vermeyecek şekilde hazırlanmalıdır. Bu nedenle tablolarda yalnızca her coğrafi bölge için toplam üretim, satış, ithalat, ihracat ve stok bilgilerine yer verilmeli; bir bölgedeki teşebbüs ya da ekonomik birlik teşkil eden teşebbüs grubunun sayısı üçten az ise, söz konusu bölgeye ilişkin veriler, bireysel bazda hesaplanmalarına imkan vermeyecek şekilde çevre bölgelerden birinin verileriyle birleştirilerek (toplanarak) tablolaştırılmalıdır.rn2. Herhangi bir veri grubuna dayanılarak teşebbüslerin birbirleriyle karşılaştırıldığı tablolar hazırlanmamalıdır,rn3. Tablolarda yer alan istatistiki veriler teşebbüs temsilcilerinin biraraya geldiği toplantılarda hiçbir görüşmeye ve tartışmaya konu edilmemelidir.rn4. Dağıtılan istatistiklere ek olarak teşebbüslerin karşılıklı rekabetçi davranışlarını etkileyebilecek herhangi bir yorum, analiz veya tavsiyeye yer verilmemelidir.rn5. Her bir ürün türünden belirli bir dönemde üretilen miktarların gösterildiği tablolar bu listedeki bireysel bilgilerin açıklanmamasına yönelik prensiplere aynen uyularak hazırlanmalıdır. Bunun için, ürün türleri en fazla üç gruba ayrılarak bölgesel toplamlar halinde yayınlanmalıdır.rn6. Fiyatların, üretimin, satışların ve kapasite kullanım oranlarının gelecekteki durumlarına dair tahminler yapılmamalıdır.rn7. Verilerin toplanması ve tablolaştırılması ile görevli olan kişilerin, rekabete hassas bilgileri (özellikle teşebbüslerden toplanmış bireysel miktar verilerin) üyelerden ve üçüncü kişilerden gizli tutmalarını sağlamalıdır.rn8. Belirli bir teşebbüse ilişkin rekabete hassas bilgilerin anlaşılması ihtimali varsa özetler ve toplamlar dahi yayımlanmamalıdır.rn9. Aylık verileri gösteren tablolar, ilgili ayın bitiminden itibaren iki ay geçmeden dağıtılmamalıdır. rn10. İstatistiki bilgi talep eden kamu kuruluşları (DİE, DPT vb.) ile ilişkilerin aynen sürdürülmesinde sakınca yoktur. rnBaşvuruya konu olan uygulamaların Menfi Tespit kapsamında değerlendirilebilmesi için yukarıda sayılan prensipler doğrultusunda yeniden düzenlenmesi ve uygulamaların düzeltilmiş halini gösteren taslak tabloların ivedilikle Kuruma intikal ettirilmesi gerekmektedir. rnYukarıda sayılan bu prensipler doğrultusunda bilgileri toplaması ve değişilmesi 4054 Sayılı Rekabetin Korunması Hakkında Kanun gereğidir. Aksi durumda soruşturma açılması riski ile karşı karşıya bulunulmaktadır.